Skip to main content
pobierz desk

Wypalenie zawoodwe w Polsce, Chorwacji i Słowenii desk research 2019/2020

W 2019 r. trzy organizacje pozarządowe: Fundacja Culture Shock z Polski, Common Zone z Chorwacji i City of Women ze Słowenii zainicjowały projekt Burnout Aid w ramach programu Erasmus+. Działanie ma na celu zbadanie specyfiki wypalenia zawodowego w organizacjach pozarządowych w naszych krajach, tak aby móc zapewnić wsparcie online w zakresie prewencji i przeciwdziałania zjawisku. Desk research był pierwszym etapem projektu. W każdym z trzech krajów szukaliśmy danych na temat wypalenia zawodowego pozwalających przeanalizować:

  • obecny stan badań nad wypaleniem zawodowym,
  • obecność tematyki wypalenia zawodowego w dyskursie publicznym,
  • problematykę wypalenia zawodowego i aktywistycznego w trzecim sektorze.

Termin „wypalenie zawodowe” został po raz pierwszy użyty przez amerykańskiego psychologa Herberta J. Freudenbergera w 1974 r. Badał on wypalenie wśród pracowników samopomocowych instytucji wsparcia dla osób w kryzysie psychicznym (alternative institutions) i napisał: „Słownik definiuje czasownik »wypalać się« jako »odnieść niepowodzenie, wyczerpać się poprzez nadmierne wykorzystanie energii, siły lub zasobów«. I dokładnie tak się dzieje, gdy członek personelu samopomocowej instytucji terapeutycznej wypala się z jakichkolwiek powodów i przestaje realizować swoje zamiary i cele.” (Freudenberger 1974). Psycholog wymienił także oznaki wypalenia: fizyczne (zmęczenie, wyczerpanie, utrzymujące się przeziębienie, częste bóle głowy, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, bezsenność i duszności) oraz behawioralne (wybuchy gniewu, okazywanie rozdrażnienia i frustracji, trudności w opanowaniu emocjonalnych reakcji, podejrzliwość, ryzykowne zachowania spowodowane nadmierną pewnością siebie, nadużywanie środków uspokajających i barbituranów, upór i nieelastyczne podejście do innych, zwerbalizowane negatywne nastawienie, wygląd i działanie zdradzające przygnębienie; poświęcanie pracy coraz większej ilości czasu przy spadającej efektywności).

Powoli, ale konsekwentnie wypalenie w organizacjach pozarządowych przestaje jednak być tematem tabu – prowadzone są pierwsze badania, tworzone są grupy wsparcia, ale to dopiero początek procesu podnoszenia świadomości. Projekt Burnout Aid jest próbą wypełnienia tej luki. Badanie desk research było jego pierwszym etapem, kolejny to badanie jakościowe dotyczące problemu wypalenia zawodowego w organizacjach pozarządowych. Następnie chcemy wykorzystać zgromadzoną wiedzę do stworzenia platformy internetowej, na której dostępne będą narzędzia pomagające zidentyfikować objawy wypalenia zawodowego i oferujące rozwiązania (np. scenariusze warsztatów dla NGO), przeznaczone dla liderów, pracowników, wolontariuszy i organizacji – dla NGO.

Wsparcie Komisji Europejskiej dla produkcji tej publikacji nie stanowi poparcia dla treści, które odzwierciedlają jedynie poglądy autorów, a Komisja nie może zostać pociagnięta do odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie informacji w niej zawartych.