- 04 sierpnia, 2015
„Skarby Skarpy” to seria wydarzeń kulturalnych, które miały na celu poszerzenie wiedzy i promocję Skarpy Warszawskiej oraz zachęcenie jej mieszkańców (i nie tylko) do lokalnego aktywizmu. Skarpa Warszawska jest jednym z najbardziej charakterystycznych elementów naturalnego ukształtowania stolicy. Na jej szlaku znajdziemy wiele parków oraz siedzib instytucji kultury. To przestrzeń niezwykła, godna uwagi, którą warto poznać!
Z jednej strony chcieliśmy umożliwić bliższe poznanie Skarpy i poszerzenie wiedzy na jej temat, organizując wydarzenia takie jak spacery z przewodnikiem, ale też dać jej przemówić głosem osób z nią związanych. W tym celu dokumentowaliśmy historie dotyczące Skarpy opowiedziane nam przez jej mieszkańców, miłośników czy użytkowników. W ten sposób stworzyliśmy jej subiektywny obraz. Chcieliśmy wiedzieć co znaczą “Skarby Skarpy” z perspektywy badaczy oraz historyków, ale i osobiście dla konkretnych osób.
Przeszłość – teraźniejszość – przyszłość Skarpy
Chcieliśmy opowiedzieć historie, które miały miejsce nawet bardzo dawno temu, jak i te, które wciąż trwają oraz zastanowić się nad przyszłością Skarpy. Interesuje nas ona jako całość, ale w działaniach związanych z projektem skupiliśmy się przede wszystkim na odcinku od Ujazdowa do Powiśla.
Część śródmiejska Skarpy posiada bogatą historię zmian, które zaszły, gdy przekształcała się z dzielnicy przemysłowej w zielony zakątek centrum miasta. Doświadczony przewodnik Andrzej Papliński oprowadzał nas po badanym w trakcie projektu terenie i odkrywał przed nami historie miejsc, które być może mijamy codziennie. W ramach projektu odbyły się cztery spacery po Skarpie.
Spacery 1 i 3
Spacer rozpoczynał się na Placu Na Rozdrożu opowieścią o czasach ostatniego króla − Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego i jego projektach związanych z Ujazdowem, w tym z kompleksem koszar gwardii litewskiej, zamienionych w 1809 roku na szpital. Poznaliśmy dramatyczne losy Szpitala Ujazdowskiego, jego personelu oraz pacjentów w czasie okupacji i powstania warszawskiego. Poszczególne punkty spaceru stały się też pretekstem do opowieści i refleksji dotyczących życia oraz dziejów całego kraju, w tym na przykład na temat sejmów i konstytucji polskich. Klamrą spinającą spacer była historia działalności dwóch przedstawicieli rodu Poniatowskich − Stanisława Augusta i Kazimierza oraz rola tego rodu w dziejach i upadku Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Spacery 2 i 4
Trasa spaceru wiodąca od Trasy łazienkowskiej (budynek AIG), poprzez Przyczółek Czerniakowski do ulicy Ludnej, prezentowała przede wszystkim dzieje dzielnicy w czasie powstania warszawskiego. Uczestnicy przeszli miejscami, w których znajdowały się reduty powstańcze, punkty medyczne, prowizoryczne szpitale, a także miejsca straceń oraz pochówków powstańców i ludności cywilnej. Niemniej ważną częścią spaceru było wskazanie nielicznych już, zabytkowych budowli zachowanych z wojennej pożogi oraz „powojennego zrywu urbanistów” planujących zamienienie Górnego Czerniakowa w ogromny park rekreacji.
Po jednym ze spacerów odbyła się dyskusja z udziałem Artura Jerzego Filipa − inicjatora koalicji Warszawskiej Drogi Kultury na Skarpie oraz znawcy Skarpy. W trakcie spotkania poruszone zostały m.in. następujące tematy:
Jakie są plany zagospodarowania Skarpy?
Na ile powinna być przestrzenią publiczną?
Czy mieszkańcy czują się tam u siebie?
Czy mieszkańcy ją lubią?
Czy powinno się ją bardziej animować?
Z czym kojarzy Ci się Skarpa?
Naszym głównym celem było stworzenie subiektywnej mapy Skarpy Warszawskiej. Chcieliśmy, żeby materiału dostarczyli nam jej mieszkańcy oraz osoby z nią związane. Nasze cztery badaczki uważnie przeszukały teren Skarpy od Ujazdowa do Powiśla w poszukiwaniu opowieści, wspomnień, miejskich legend i warszawskich bohaterów. Zgromadzonymi w formie fotografii oraz zapisów rozmów “skarbami” chcieliśmy pochwalić się szerszej publiczności! Ze wszystkimi zebranymi przez nas opowieściami i zdjęciami można też zapoznać się na blogu projektu: Skarby Skarpy.
Projekt zwieńczała wystawa w siedzibie Fundacji Culture Shock, podczas której można było obejrzeć odnalezione pamiątki, zrobione przez nas fotografie oraz przeczytać zebrane osobiste historie miłośników Skarpy. Jednocześnie zaprosiliśmy wszystkich chętnych na Wigilię na Skarpie, z której chcieliśmy uczynić okazję do spotkania dla lokalnej społeczności.
Więcej o wystawie: Katarzyna Piądłowska – Skarpa warszawska i jej historie
Fotorelacja ze spacerów oraz Wigilii na Skarpie:
// 0)
prevPageLink.css({’opacity’ : '1′ , 'display’ : 'inline-block’, 'cursor’ : 'pointer’});
var lastPage = this.getNumPages() – 1;
if (this.displayedPage
Pisali o nas:
Wydarzenia na Facebooku:
Skarby Skarpy – spacery z przewodnikiem
Skarby Skarpy: weź udział w projekcie – podziel się swoim skarbem!
Patron medialny:
Projekt „Skarby Skarpy” był współfinansowany ze środków m. st. Warszawa.