O wartościach. Odsłaniamy swoje DNA
W organizacjach pozarządowych dużo mówimy o misjach i celach, ponieważ wyznaczają one kierunek naszych działań i wskazują efekt, który planujemy osiągnąć.
Misja dotyczy zmiany, którą organizacja chce wprowadzić w otaczającym świecie za pomocą swoich aktywności. To właśnie z niej wypływają cele, które kształtują konkretne przedsięwzięcia i projekty.
W odróżnieniu od misji i celów mniej czasu poświęcamy na wypracowywanie i uwspólnienie wartości w zespole, a to przecież one umożliwiają dotarcie do założonego celu i realizację misji społecznej. Możemy je nazwać metaforycznym kompasem albo bardziej nowocześnie nawigacją GPS, dzięki której nie zgubimy z horyzontu misji i celów.
Tworzymy sektor pozarządowy od ponad dekady i od dawna wiemy, że jasne i wyznawane przez wszystkich wartości są uznawane za istotny element definiowania sposobu działania i zasad w zespole. Pomagają one podejmować decyzje zgodne z filozofią organizacji i budować jej spójną tożsamość. Ponadto to właśnie one przyciągają i przywiązują członków organizacji, wolontariuszy i instytucje partnerskie. Są kluczowym elementem budowania wspólnoty wokół organizacji.
Wartości działają jako punkt odniesienia i podstawowy język komunikacji, umożliwiając efektywną współpracę na rzecz realizacji misji organizacji. Ponadto, wypracowanie wartości pomaga utrzymać spójność i kontynuację działań organizacji, niezależnie od zmian personalnych czy sytuacyjnych. Wartości stanowią stabilny punkt odniesienia, który przewodzi działaniom organizacji i chroni ją przed dezorientacją w trudnych sytuacjach.
Korzystając ze wsparcia programu Erasmus+ w Fundacji Culture Shock, zrealizowaliśmy dla naszego zespołu serie spotkań warsztatowych, podczas których dyskutowaliśmy o wartościach, które stanowią dla nas fundament w pracy fundacji.
Zdarzało nam się słyszeć od siebie nawzajem, że pewne rzeczy, w tym wartości wydają się oczywiste — współpraca, zespół, wolność, kreatywność
– Czy na tym chcemy budować naszą organizację? A może jest jeszcze coś, co trzyma nas w zespole, ale do tej pory nie zostało wypowiedziane na głos i poddane dyskusji.
Właśnie to chcieliśmy to sprawdzić i poddając analizie materiał, który stanowi nasz organizacyjny kompas.
Tam, gdzie coś wydaje się oczywiste, zadawaliśmy sobie pytanie: “Dla kogo jest to oczywiste?”, “Co w zasadzie?” i “Jakie każde z nas ma rozumienie danej wartości?”
Jak pracowaliśmy?
Przygotowaliśmy listę kilkudziesięciu różnorodnych wartości.
Następnie w trzech kolejnych krokach każda osoba z naszego zespołu wybrała te:
1. które są dla niej istotne w pracy w ogóle,
2. ważne w pracy w Fundacji Culture Shock
oraz
3. takie, bez których nie wyobraża sobie działania w Fundacji Culture Shock.
Proces analizy własnych wartości przebiegał w skupieniu i zajął około godziny. Zależało nam na tym, żeby nie wprowadzać pośpiechu i równocześnie uwzględnić także pierwsze odczucia i intuicję. W efekcie, po godzinie każda osoba miała swój zestaw 5 kluczowych wartości.
Kolejnym krokiem była analiza i sprawdzenie, czy i jak wybrane przez nas wartości się ze sobą łączą. Pytaliśmy, czy wszyscy je podzielają, a podczas dyskusji i wymiany argumentów analizowaliśmy nasz sposób myślenia i działania.
Podczas wymiany zdań, wspólnie wyłoniliśmy zestaw wartości, które następnie opisaliśmy, tworząc unikalne definicje dla naszej fundacji. Przedstawiamy je poniżej.
Jesteśmy świadomi, że wartości mogą zmieniać się w czasie. Ten zestaw jest aktualny teraz, w zespole, który obecnie tworzy fundację. Będziemy do niego wracać.
Zapraszamy do lektury i zachęcamy do refleksji nad wartościami w waszych organizacjach.
A oto wartości, które są naszym kompasem:
- Zespół
Konsultujemy się i pracujemy razem, współpracując na wspólny efekt. Wspieramy się w realizacji zadań, podpowiadamy oraz dajemy informację zwrotną. Wymieniamy się wiedzą i doświadczeniem, obdarzamy się wzajemnym zaufaniem oraz udzielamy sobie wsparcia. - Współpraca
Ta wartość odnosi się zarówno do naszej pracy wewnątrz zespołu jak i do kontaktów z partnerami zewnętrznymi. Polega ona na budowaniu relacji opartej na zaufaniu, w której osoby jasno komunikują swoje standardy i granice, dzielą się rolami i zadaniami, a także pomagają sobie i dokonują wymiany wiedzy, doświadczenia i informacji zwrotnej w imię wspólnego celu. - Autentyczność
W naszej pracy jesteśmy w stanie wyrażać siebie bez obawy o ocenę. Dzielimy się swoimi refleksjami, pomysłami oraz marzeniami, a także radościami i trudnościami. Działamy na podstawie rzeczywistych zasobów organizacji, a to, co robimy, jest spójne z naszą tożsamością. - Bezpieczeństwo
W naszej pracy ważne jest dla nas finansowe bezpieczeństwo, łagodność, szacunek, stabilność i konstruktywne rozmowy. Wiemy na jakich zasadach, z kim i jak pracujemy. Znamy swoje warunki finansowe, rozumiemy oczekiwania, które są nam stawiane i o tym rozmawiamy. Chcemy pracować w zabezpieczonej finansowo organizacji. Wiemy, że będziemy wysłuchane i zostanie nam udzielona pomoc. Mamy przestrzeń na błędy i możliwość ich poprawy. Jasno stawiamy granice i szanujemy je. - Kompetencja
Działamy ze świadomością posiadanej wiedzy i doświadczenia, biorąc odpowiedzialność za wartość swojej pracy. Wiemy, w jakim kierunku chcemy się rozwijać i jak nasze zasoby mogą służyć organizacji i grupom, z którymi pracujemy. - Wolność
Uwzględniając potrzeby zespołu i naszych odbiorców, dbamy o nasze granice, korzystając z prawa wyboru działań (ich czasu i miejsca), w które się angażujemy. Każda osoba w zespole ma autonomię w decydowaniu, w jakich dniach oraz ile czasu pracuje. - Rzetelność
Wartością, którą pielęgnujemy wobec nas samych, naszego zespołu i partnerów biznesowych, jest dbałość o jakość pracy, odpowiedzialność za powierzone zadania, terminowość oraz uczciwa komunikacja. Zawsze dostarczamy to, co obiecujemy. - Wiedza
Stawiamy na wiedzę i ciągły rozwój. Fascynuje nas świat i potencjał, który drzemie w ludziach. Zdobytą wiedzą dzielimy się, biorąc udział w szkoleniach i konferencjach. Organizujemy praktyczne warsztaty i kursy, z których korzystają inne organizacje. - Elastyczność
Uwzględniamy jednostkę i jej autonomię. Bierzemy pod uwagę jej potrzeby, możliwości i predyspozycje, zapewniając bezpieczną przestrzeń na błędy i zdarzenia losowe. Aktywnie reagujemy na zmiany, dbając o realizację naszych zobowiązań. Dostosowujemy nasze działania do potrzeb klienta i otaczającej rzeczywistości. - Wpływ/Zmiana/Zaangażowanie społeczne
Jesteśmy proaktywni i czuli na zmieniające się warunki, w których pracujemy. Uwzględniamy potrzeby środowiska, tworząc pionierskie i innowacyjne narzędzia oraz metody dopasowane do potrzeb odbiorców.
Wierzymy, że metodą małych kroków inicjujemy zmianę w stronę tworzenia światłej, humanistycznej kultury organizacyjnej a przez to do poprawy dobrostanu osób z trzeciego sektora i sektora kultury. - Odpowiedzialność
Wiemy, co wchodzi w zakres naszych obowiązków i skrupulatnie je wykonujemy. W swojej pracy kierujemy się dobrem zespołu i całej organizacji. Działamy w imię wspólnej misji i wspieramy się w realizacji zadań. - Sukces
Wynika z jakości naszej pracy, dbania o relacje w zespole i wartościowych działań, z których korzystają inne osoby i organizacje. Celebrujemy sukcesy.
Sukces mierzymy rozpoznawalnością – nasi odbiorcy znają nasze działania, doceniają je, wracają do nas, chcą z nami pracować. Partnerzy zwracają się do nas z propozycjami nowych działań, z którymi wiąże się rozwój finansowy organizacji, pozwalający zapewnić satysfakcjonujące warunki pracy dla osób tworzących fundację.
Tekst: Karolina Pluta
Opracowanie wartości na podstawie warsztatu: Agata Gieryn i Karolina Pluta
Redakcja: Agata Gieryn
Artykuł powstał w ramach upowszechniania rezultatów działania „Projektowanie Innowacji w Kulturze i Edukacji”. Projekt współfinansowany w ramach programu Unii Europejskiej Erasmus+.